نحوه نگهداری از تابلو فرش
بی‌تردید، تابلو فرش یکی از بهترین انتخاب‌ها برای دکوراسیون داخلی محسوب میشود. این آثار هنری با ترکیب زیبایی از رنگ‌ها، نقش‌ها و طرح‌ها ساخته می‌شوند و فضایی سرشار از آرامش و زیبایی در فضا ایجاد می‌کنند. تابلوهای فرش در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند؛ از نمونه‌های بزرگ برای فضاهای وسیع مانند پذیرایی تا اندازه‌های کوچک‌تر مناسب برای اتاق خواب یا اتاق کودک. به همین دلیل می‌توان گفت تابلو فرش گزینه‌ای مناسب برای دکوراسیون داخلی است که می‌تواند حال و هوای خانه را عوض کند و جلوه‌ای زیباتر و آرامش‌بخش به محیط ببخشد. اما از آنجا که تابلو فرش با کیفیت معمولاً قیمت بالایی دارد، آشنایی با اصول و نحوه نگهداری از تابلو فرش ضروری است.
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خریداران، نحوه نگهداری و تمیز کردن تابلو فرش است. در این مقاله، نکات مهم برای مراقبت و نحوه نگهداری از تابلو فرش را بررسی می‌کنیم.
عوامل آسیب به تابلو فرش
عوامل مختلفی می‌توانند به تابلو فرش صدمه بزنند، از جمله عوامل محیطی مانند نور آفتاب، رطوبت، و گرد و غبار، و همچنین اشتباهات در نحوه نگهداری از تابلو فرش مانند شستشوی غیراصولی یا قرار گرفتن در معرض حشرات.
نور خورشید:
تابش مستقیم نور خورشید، به ویژه اشعه ماوراء بنفش، می‌تواند باعث محو شدن رنگ‌ها و تغییر ظاهر تابلو فرش شود.
رطوبت:
رطوبت از اصلی‌ترین دشمنان فرش‌های دستباف است و می‌تواند منجر به پوسیدگی، لک شدن، رشد کپک و حتی جذب حشرات شود.
گرد و غبار:
ذرات گرد و غبار و آلودگی‌های هوا به مرور روی سطح تابلو فرش نشسته و باعث تیرگی و کاهش شفافیت طرح‌ها می‌شوند.
حشرات و جانوران موذی:
آفاتی مانند بید، شپشک، سوسک قالی و موش می‌توانند به الیاف تابلو فرش آسیب زده و موجب سوراخ شدن یا فرسودگی آن شوند.
شستشوی نادرست:
در نگهداری از تابلو فرش استفاده از مواد پاک‌کننده نامناسب یا روش‌های غلط شستشو ممکن است به الیاف و رنگ‌های تابلو فرش صدمه بزند.
نصب و نگهداری اشتباه:
قرار دادن تابلو فرش در محیط‌های مرطوب، زیر نور مستقیم خورشید یا استفاده از میخ و سنجاق برای نصب آن می‌تواند به بافت تابلو آسیب وارد کند.
ایجاد تهویه مناسب برای تابلو فرش
تهویه مناسب اهمیت بسیار زیادی در حفظ و مراقبت از تابلو فرش دارد. اگر تابلو فرش در محیطی با جریان هوای کافی قرار نگیرد، ممکن است مشکلاتی مانند رطوبت، آسیب به بافت یا فرسودگی ایجاد شود. وقتی تابلو فرش در فضایی با تهویه مطلوب نگهداری شود، هوای تازه و خنک به الیاف و طرح آن می‌رسد و این موضوع باعث افزایش دوام و عمر آن میشود. همچنین در موردنحوه نگهداری از تابلو فرش، باید بدانید که تهویه مناسب با کاهش تأثیر عوامل محیطی مانند تغییر ناگهانی دما یا رطوبت، به حفظ کیفیت و سلامت تابلو فرش کمک می‌کند.
اگر مجموعه‌ای از تابلو فرش‌های دستباف و با ارزش دارید، بهتر است از روش‌های تهویه مناسب مانند دستگاه‌های تنظیم رطوبت و دما یا سیستم‌های تهویه مصنوعی استفاده کنید. در غیر این صورت، باز کردن پنجره‌ها برای چند دقیقه در روز و ایجاد جریان هوای طبیعی، بهترین راهکار است.
نور خورشید نیز می‌تواند در از بین بردن میکروب‌ها و ضدعفونی کردن تابلو فرش مؤثر باشد، اما باید توجه داشت که تابش مستقیم و طولانی‌مدت آفتاب باعث محو شدن رنگ‌ها و آسیب به الیاف طبیعی میشود. در کل، تهویه مناسب برای نگهداری تابلو فرش ضروری است و به حفظ زیبایی، کیفیت و ارزش آن کمک می‌کند.
تأثیر گرد و غبار بر تابلو فرش
آلودگی هوا و گرد و غبار نیز می‌توانند تأثیر منفی زیادی بر کیفیت تابلو فرش بگذارند. با افزایش آلاینده‌ها در هوا، ذرات گرد و غبار روی سطح تابلو فرش می‌نشینند و به مرور زمان، زیبایی آن را کاهش می‌دهند. رنگ‌ها کدر و خاکستری می‌شوند، جزئیات طرح‌ها کم‌رنگ شده و شفافیت خود را از دست می‌دهند. این مسئله باعث کاهش جذابیت بصری و افت کیفیت تابلو فرش میشود. بنابراین، تمیز نگه داشتن و مراقبت از تابلو فرش بسیار مهم است.
برای جلوگیری از آسیب به تابلو فرش، بهتر است آن را با پارچه‌های نرم و مناسب به آرامی تمیز کنید. همچنین می‌توانید از روش‌های تخصصی شستشو با کمک افراد متخصص استفاده کنید تا با هزینه‌ای بیشتر، عمر و زیبایی تابلو فرش حفظ شود. در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که تمیزی و نحوه نگهداری از تابلو فرش، تأثیر مستقیمی بر عمر این اثر هنری دارد.
تابلو فرش‌ها از مهم‌ترین عناصر دکوراسیون در خانه‌ها و محل‌های کار هستند. این آثار هنری زیبا نه تنها فضای زندگی را جذاب‌تر می‌کنند، بلکه حس آرامش و دل‌پذیری نیز به محیط می‌بخشند. با رعایت نکات صحیح نگهداری از تابلو فرش، می‌توانید عمر این اثر هنری را افزایش داده و از زیبایی آن برای سال‌های طولانی لذت ببرید.
جلوگیری از رسیدن آب و رطوبت به تابلو فرش
رطوبت، چه برای تابلوفرش‌های ماشینی و چه دستباف، می‌تواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل در خصوص نحوه نگهداری از تابلو فرش، توصیه میشود هر از چندگاهی تابلوفرش را از تمام جهات بررسی کنید تا مطمئن شوید رطوبت یا خیسی به آن نرسیده است.
رطوبت باعث سستی بافت تابلوفرش میشود و به مرور زمان منجر به پوسیدگی آن می‌گردد. در بلندمدت نیز ممکن است باعث از هم گسیختگی بافت تابلوفرش شود.
برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به تابلوفرش، این نکات را رعایت کنید:
۱.در صورت ریختن آب یا مایعات روی تابلوفرش:
- مهم‌ترین اقدام این است که بلافاصله رطوبت ایجاد شده را از روی فرش پاک کنید. برای این کار می‌توانید از یک قاشق استفاده کنید و آن را در جهت خواب فرش بکشید تا مایع ریخته شده را جمع نمایید.
- سپس با یک پارچه جاذب، قسمت مرطوب را به‌خوبی خشک کنید.
- برای اطمینان از خشک شدن کامل، می‌توانید از سشوار استفاده نمایید.
۲.محل قرارگیری تابلو فرش:
از قرار دادن تابلو فرش در مکان‌هایی که احتمال رطوبت در آن‌ها بالاست، خودداری کنید. این مکان‌ها شامل نزدیکی پنجره، شوفاژ، جلوی درب حمام و دستشویی می‌شوند.
۳.شستشوی نادرست تابلوفرش:
استفاده بیش از حد از مواد شوینده اسیدی مانند وایتکس و سولفید برای شستشوی فرش، به شدت باعث پوسیدگی غیرقابل‌جبران آن میشود.
تأثیر مخرب رطوبت بر فرش‌های دستباف بیشتر از فرش‌های ماشینی است، زیرا نفوذ رطوبت به فرش دستباف علاوه بر پوسیدگی، ممکن است باعث زمار (قاطی‌شدن رنگ‌های فرش) و همچنین رشد کپک و قارچ شود.
آیا نور خورشید موجب آسیب به تابلو فرش میشود؟
به طور کلی، تابش مستقیم و غیرمستقیم نور خورشید برای تابلوفرش‌های ماشینی و دستباف خوب نیست، اما آسیب آن برای فرش‌های دستباف بیشتر است. دلیل این امر آن است که فرش‌های ماشینی از الیاف مصنوعی ساخته می‌شوند و مقاومت بالاتری در برابر نور خورشید دارند. اما تابلوفرش‌های دستباف از نخ‌های طبیعی مانند پشم، ابریشم یا پنبه بافته می‌شوند و رنگ‌آمیزی آن‌ها نیز به روش طبیعی انجام میشود.
اگر در نگهداری از تابلو فرش باید بدانید که این نخ‌ها به طور مداوم در معرض تابش مستقیم یا غیرمستقیم نور خورشید قرار بگیرند، نه تنها ضخامت خود را از دست می‌دهند، بلکه دچار رنگ‌پریدگی نیز می‌شوند. بنابراین، نور خورشید می‌تواند آسیب قابل‌توجهی به تابلو فرش وارد کند. کارشناسان توصیه می‌کنند تابلو فرش را در جایی دور از نور خورشید نگهداری کنید تا کیفیت و زیبایی آن حفظ شود.
نحوه تمیز کردن تابلو فرش
بهترین شیوه برای تمیز و پاکیزه نگه داشتن تابلو فرش، گردگیری منظم آن با برس مخصوص گردگیری جاروبرقی است.
اگر نحوه نگهداری از تابلو فرش را نمی‌دانید و تمایل دارید تابلو فرش را خودتان بشویید، نخست آن را از قاب خارج کنید. سپس با جاروبرقی که دهانه آن تمیز است، سطح تابلوفرش را جارو بزنید تا گرد و خاک آن گرفته شود. بعد، مقداری شامپو فرش را در آب سرد حل کنید و با اسفنجی بزرگ که به این محلول آغشته کرده‌اید، روی تابلوفرش بکشید.
برای خشک نمودن تابلو فرش، آن را بر روی زمین در هوای گرم پهن نمایید تا رطوبت آن به تدریج خارج شود. این کار مانع از پخش شدن رنگ‌ها و ترکیب شدن آن‌ها میشود. هرگز تابلو فرش را روی طناب آویزان نکنید، زیرا ممکن است کش بیاید و شکل خود را از دست بدهد. همچنین، قرار دادن تابلوفرش زیر نور مستقیم خورشید توصیه نمی‌شود. بهتر است آن را پشت و رو در جایی با نور غیرمستقیم قرار دهید.
● نحوه پاک کردن لکه از روی تابلو فرش
برای از بین بردن لکه از تابلو فرش، ابتدا نوع لکه و جنس فرش را باید تشخیص دهید. سپس بسته به نوع لکه، از روش‌های مختلف مانند محلول آب و شامپو فرش، سرکه، جوش شیرین یا آب اکسیژنه استفاده کنید. در پایان، با یک دستمال نمدار، محل لکه را پاک کنید و با دستمال خشک، رطوبت باقیمانده را بگیرید.
پیش از استفاده از هر نوع شوینده‌ای، آن را روی قسمت کوچکی از فرش امتحان کنید تا مطمئن گردید به بافت و رنگ فرش صدمه نمی‌زند. اگر لکه خشک است، ابتدا با جاروبرقی ذرات و گرد و غبار را از روی تابلو فرش پاک کنید.
● استفاده از شامپوفرش روی تابلو فرش
برای شستشوی تابلو فرش با شامپو فرش، این مراحل را برای نگهداری از تابلو فرش دنبال کنید:
- ابتدا شامپوی مناسب فرش را انتخاب کنید و با مطالعه راهنمای روی بسته، از روش صحیح استفاده آن اطمینان پیدا کنید.
- فرش را کاملاً با آب خیس کنید. سپس شامپو فرش را با مقدار مناسبی آب مخلوط کنید. برای مثال، دو فنجان شامپو فرش را با یک و نیم لیتر آب ترکیب کنید تا محلول یکدستی به دست آید.
- این محلول را مستقیماً روی تابلو فرش نریزید. برای شستشو به کف این محلول نیاز دارید، پس آنقدر هم بزنید تا کف ایجاد شود.
- سپس یک اسفنج نرم را به کف آغشته نمایید و تابلو فرش را با آن تمیز کنید. سپس با یک دستمال ضخیم و جاذب، کف‌های باقیمانده را پاک کنید.
- برای خشک کردن، تابلو فرش را هرگز زیر نور مستقیم خورشید قرار ندهید، زیرا به آن آسیب می‌زند. بهتر است آن را در محیطی گرم و مناسب بگذارید تا رطوبتش به‌آرامی از بین برود.
● کشیدن جاروبرقی روی تابلو فرش
پس از انجام مراحل بالا و خشک شدن کامل، سطح تابلو فرش را با جاروبرقی تمیز کنید و با برس نرم، پرزهای فرش را مرتب کنید تا طرح آن مانند اول شود.
دقت کنید از سری نرم و مناسب جاروبرقی استفاده کنید و از استفاده از برس‌های زبر یا جاروهای دستی خشن پرهیز کنید، چون ممکن است به بافت فرش آسیب بزنند.
راه‌های افزایش طول عمر تابلو فرش
آشنایی با راه‌های مراقبت و افزایش ماندگاری و طول عمر تابلو فرش به عنوان یک اثر هنری و فرهنگی منحصر به فرد، از اهمیت زیادی برخوردار است تا بتوانید از طرح و زیبایی آن برای مدت طولانی‌تری لذت ببرید. این راه‌ها برای نگهداری از تابلو فرش شامل موارد زیر میشود:
انتخاب مکان مناسب برای نصب تابلو فرش:
برای حفط دوام و پایداری تابلو فرش، باید آن را در فضایی نصب کنید که از تماس مستقیم با نور خورشید، رطوبت بالا، حشرات موذی و گرد و غبار در امان باشد. در صورت قرار گرفتن تابلو فرش در معرض نور آفتاب، برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از نور از پرده‌های محافظتی استفاده کنید.
قاب کردن اصولی و نصب صحیح:
برای حفظ ساختار و فرم اصلی فرش، لازم است آن را با در نظر گرفتن اندازه‌های تابلو و دیوار، در بهترین نقطه ممکن نصب کنید. همچنین، استفاده از قاب یا چارچوب مناسب کمک می‌کند تا فرش شکل اولیه خود را حفظ کند و با گذشت زمان دچار تغییر شکل یا افتادگی نشود.
تمیزکاری منظم و اصولی:
بر اساس توصیه‌های کارشناسان، فرش باید به صورت منظم و با استفاده از مواد شوینده مناسب تمیز شود. استفاده از روش‌های درست نظافت، باعث حفظ رنگ‌ها و شفافیت طرح فرش می‌گردد. برای افزایش عمر و نگهداری بهتر از تابلو فرش، بهتر است راهنمایی‌های تخصصی را دنبال کرده و با مشورت متخصصان این حوزه، اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید. چرا که تابلو فرش یک اثر هنری با ارزش و منحصربه‌فرد است که مراقبت از آن از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.
کلام پایانی
در این مقاله، به بررسی جامع نحوه نگهداری از تابلو فرش پرداختیم و مهم‌ترین راهکارها و توصیه‌ها برای حفظ زیبایی و افزایش عمر این آثار هنری را ارائه کردیم. از اصول اولیه مراقبت تا روش‌های تمیزکاری و لکه‌زدایی و همچنین جاروکشی و شستشوی فرش‌ها، تمامی جنبه‌های ضروری برای نگهداری از این آثار زیبای فرهنگی و هنری را توضیح دادیم. نقش دانش و تخصص در این زمینه بسیار مهم است، زیرا مراقبت اصولی از تابلو فرش‌ها نیازمند توجه، حوصله و آگاهی فنی می‌باشد.
امیدواریم مطالعه این مقاله که حاصل بررسی منابع معتبر و تحقیقات گسترده است، برای شما مفید واقع شده باشد. مجموعه جریان گالری انواع آثار هنری از جمله تابلو فرش را در سبک‌های مختلف را ارایه می‌دهد؛ شما می‌توانید به صورت آنلاین از بخش محصولات سایت ما تابلو فرش مورد علاقه خود را تهیه نمایید.
درصورتیکه علاقه مند به آشنایی با دنیای فرش و تابلو فرش
هستید می توانید مقاله های زیر را مطالعه نمایید:
راهنمای خرید تابلو فرش و نکات مهم خرید آن
بهتر است هر ۳ تا ۶ ماه یکبار گردگیری سبک انجام شود. اگر در محیط پرگرد و غبار باشد، باید دفعات تمیزکاری بیشتر شود.
بله، قاب استاندارد و دارای شیشه باعث میشود گردوغبار کمتر روی تابلو بنشیند و الیاف آن سالمتر بمانند.
دگا به نور مصنوعی علاقه داشت و با آن ترکیببندیهای دقیق و کنترلشده خلق میکرد، درحالیکه سایر امپرسیونیستها نور طبیعی را ترجیح میدادند.
خیر، استفاده از اسپریها و مواد شیمیایی باعث تغییر رنگ یا آسیب به الیاف میشود.
