رفو کردن فرش دستباف یکی از کارهایی است که نیاز به دانش تخصصی دارد و باید بادقت و با ابزار خاصی انجام شود. فرش در گذر زمان در معرض آسیب‌های مختلفی قرار دارد که از آن جمله می‌توان به پوسیدگی، پارگی، ساییده شدن و سوختگی اشاره کرد. زمانی که فرش دستباف در معرض این مشکلات قرار می‌گیرد به دلیل ارزش بالای خود نیاز به رفو کردن دارد؛ زیرا منطقی نیست که فرش را به خاطر یک مشکل کوچک دور انداخت و یا دست به خرید فرش دستبافت جدید زد. همین مسئله باعث می‌شود که آموزش رفو کردن فرش دستباف در منزل دغدغه بسیاری از افراد باشد. در مقاله امروز به موضوع رفو کردن فرش دستباف در منزل بیشتر خواهیم پرداخت.
رفو کردن فرش دستبافت
رفو کردن فرش دستباف به مهارتی گفته می‌شود که طی آن قسمت‌های آسیب‌دیده فرش اصلاح و ترمیم می‌شود. این روش بسیار کمک می‌کند تا افراد بتوانند مشکلات فرش خود را با کمترین هزینه برطرف کنند. برای انجام این کار به ابزار و مواد خاصی نیاز است و همچنین فرد باید دانش و مهارت این کار را نیز داشته باشد تا انجام رفو به بهترین شکل صورت گیرد. رفوگری کاری بسیار با صبر و حوصله است و اگر فردی زمان و حوصله کافی را برای این کار ندارد بهتر است از انجام این کار صرف‌نظر کند.
مراحل رفو کردن فرش دستباف
برای رفو کردن فرش دستباف شما باید مراحل زیر را حتماً در نظر داشته باشید و رعایت کنید:
آماده کردن محیط
به دلیل اینکه رفو کردن فرش دستبافت باید بسیار باحوصله انجام شود بهتر است فرش را به مکانی ببرید که شرایط رفو کردن فرش برایتان مهیا باشد. این مکان باید نور مناسبی داشته باشد و از رفت‌وآمد به دور باشد. همچنین بهتر است شما مکانی برای تکیه‌دادن داشته باشید تا در حین کار خسته نشوید. اگر چهارپایه‌ای دارید می‌توانید فرش را روی آن بیندازید تا فرش در سطح بالاتری قرار بگیرد و شما دسترسی بهتری به فرش داشته باشید.
آماده کردن فرش برای رفو
برای اینکه فرش شما آماده رفو باشد باید درصورتی‌که میزان پوسیدگی فرش بالا نیست و شستشو باعث آسیب به آن نمی‌شود حتماً فرش را قبل از رفو کردن بشویید. این کار به شما کمک می‌کند تا بتوانید تمام مشکلات و عیوب فرش را به شکل کامل ببینید. اگر فرش وضعیتی قابل شستشو ندارد می‌توانید پشت و روی آن را جاروبرقی بکشید تا فرش کاملاً تمیز شود.
آماده کردن وسایل مورد نیاز رفوگری
برای انجام رفوگری شما نیاز به وسیله‌های زیر خواهید داشت:
سوزن رفوگری
این سوزن یک سوزن مخصوص است و باید به‌درستی انتخاب شود؛ زیرا عدم انتخاب درست سوزن می‌تواند در صورت شکسته‌شدن به شما و دستانتان آسیب برساند. برای رفو از سوزن استاندارد حدود ۵ تا 7.5 سانتی‌متر استفاده می‌کنند. همچنین سوزن‌های درشت خیاطی که به آنها جوالدوز می‌گویند و یا سوزن‌های قلاب‌دوزی با نمره 3.5 نیز مناسب است.
انگشتانه
داشتن انگشتانه خصوصاً برای افراد مبتدی بسیار مهم است تا نوک سوزن به انگشت وارد نشود. انگشتانه همچنین از بریده شدن دست توسط قیچی جلوگیری می‌کند.
ابزار برش
در حین رفوگری فرش دستباف در منزل، شما به ابزار برش مانند قیچی‌های کوچک یا چاقو و تیغ‌های تیز برای بریدن گوشه‌های فرش و بخش‌های سوخته و ساییده شده نیاز دارید.
نخ مناسب
بهترین گزینه برای نخ رفوگری فرش دستباف در منزل، نخ لنین است. رنگ نخ باید با رنگ قسمتی از فرش که می‌خواهید رفو کنید هماهنگ باشد تا کار شما طبیعی‌تر جلوه کند. همچنین کیفیت نخ بسیار اهمیت دارد تا به‌سرعت فرسوده نشود.
خامه قالی
اگر بخشی از قالی شما ساییده شده بهتر است از خامه قالی‌بافی استفاده شود که خاصیت ارتجاعی دارد. خامه قالی را می‌توانید از کارگاه‌های فرش‌بافی یا فرش فروشی‌های بزرگ تهیه کنید. در صورت پیدا نکردن آن استفاده از کامواهای بافتنی پشمی پیشنهاد می‌شود.
رفوی فرش
مرحله نهایی رفوگری فرش دستباف در منزل، انجام این کار است. با آماده کردن شرایط لازم حالا شما آماده هستید تا فرش را رفو کنید. در ابتدا باید شکل و نوع آسیب‌دیدگی فرش را تعیین کنید. اگر فرش سوخته و یا پارگی مشکل آن است باید از روش‌های مختلف و متفاوتی برای رفوگری فرش استفاده کنید. معمولاً رفوگری در مورد سوختگی‌های کم‌عمق کاربرد دارد و زمانی که میزان سوختگی از حد مجاز عبور کند امکان رفوی فرش برای افراد عادی و حتی متخصص وجود ندارد. در مورد رفوی فرش پاره نیز شما می‌توانید از روش دوختن لبه‌های پاره فرش به یکدیگر استفاده کنید. برای انجام این کار پارگی فرش را باید از قسمت زیر با استفاده از سوزن رفوگری بزرگ و نخ قالی بافی به شکل پیش‌وپس بدوزید. دقت داشته باشید که سر آزاد نخ باید در انتهای کار زیر فرش باشد تا در روی فرش دیده نشود.
به دلیل اینکه فرایند رفو کردن فرش دستباف در منزل کاری تخصصی و زمان‌بر است به همین دلیل بیشتر افراد ترجیح می‌دهند این کار را به افراد تخصصی و ماهر در این کار بسپارند تا بهترین نتیجه را از رفو کردن فرش خود بگیرد.
کلام پایانی
رفو کردن فرش دستباف در منزل یکی از کارهایی است که ممکن است به آن نیاز پیدا کنید. فرش دستباف به دلیل ارزش بالای خود اگر دچار مشکلی شود نیازمند رفو کردن است و اگر مشکل فرش جزئی باشد افراد می‌توانند در داخل منزل این کار را انجام دهند. در صورتی که سوختگی، پوسیدگی و یا بریدگی فرش بیش از حد باشد این کار باید به دست افراد متخصص سپرده شود تا رفوی فرش به بهترین شکل خود انجام شود. رفوی فرش کمک می کند تا افراد ناچار نباشند دست به خرید فرش دستبافت جدیدی بزنند.
جریان گالری مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- آشنایی با فرش دستباف تبریز
- آشنایی با فرش ایرانی و معرفی انواع
- تفاوت فرش دستباف عشایری، روستایی و شهر
